Hoe Baghdadi zich samen met zijn kinderen opblies

ISIS-leider Baghdadi is dood, en nam drie van zijn kinderen mee de dood in. Het gewelddadige einde van een man die te zeer ging geloven in zijn eigen doctrine.

Door Judit Neurink

Abu Bakr al-Baghdadi, de man wiens naam verbonden is aan de opkomst en neergang van de islamitische terreurgroep ISIS, is dezelfde gewelddadige dood gestorven waartoe hij duizenden anderen had weten te verlokken. Door het explosievenvest tot ontploffing te brengen dat bij zijn laatste video van april ook al naast hem lag, klaar voor gebruik.

Hij stierf de martelaarsdood, zullen zijn onderdanen zeggen. Maar eigenlijk is dat niet waar, als je kijkt naar de doctrine die ISIS de afgelopen jaren verder heeft uitgebouwd. Een doctrine waarvoor Baghdadi en de zijnen goochelden met de Koran, die zelfmoord niet toestaat en zelfs nadrukkelijk afwijst. Maar jezelf doden mag wel als je dat doet op het slagveld en je zoveel mogelijk ongelovigen meeneemt de dood in, aldus de ISIS-doctrine. Dan kom je als martelaar in de hemel waar je herenigd wordt met je ouders die daar dankzij jouw dood ook terechtkomen. Als je mensen maar voldoende indoctrineert, geloven ze dat en handelen ernaar.

Kinderen

Baghdadi nam drie van zijn kinderen mee de dood in. Drie jonge kinderen. Onschuldige kinderen, die nog een leven voor zich hadden. Hij beroofde zijn eigen kinderen van het leven. Gesuggereerd is dat hij ze gebruikte als menselijke schilden, zoals ISIS dat lafhartig met burgers heeft gedaan in de strijd die de afgelopen jaren in Irak en Syrië is gevochten. Dat hij zichzelf, opgejaagd door een legerhond en met Amerikaanse speciale troepen op de hielen, aan het eind van een tunnel opblies om niet levend in hun handen te vallen.

Als hij dat strikt volgens zijn eigen regels had gedaan, had hij iets langer gewacht, zodat niet alleen de hond gewond zou raken maar de Amerikanen in de explosie zouden omkomen. Misschien was hij bang dat ze hem zouden doodschieten voordat hij daartoe de kans zou krijgen? Of kan je de situatie van zijn dood beschouwen als een slagveld? Ik vind het intrigerende vragen omdat het gaat over de man die een ongekende indoctrinatiebeweging in gang zette die uitgroeide tot een van de wreedste regimes van onze tijd. Van wie altijd is gezegd dat hij zich liet leiden door zijn geloof, en niet door de macht en het geld die zoveel aanhangers naar ISIS trokken.

Waarom nam hij dan zijn kinderen mee? Kinderen zijn belangrijk in de ISIS- doctrine, als de leeuwenwelpen van het kalifaat. De volgende generatie jihadisten. Niet dat de groep altijd even zorgvuldig met hen is omgesprongen. Honderden jongens zijn een zelfmoorddood gestorven. Daartoe aangezet door de belofte dat ze dit tranendal zouden inruilen voor het paradijs.

Paradijs

Gebruikte hij zijn eigen kinderen echt als menselijke schilden? Ik denk het niet. In de islam bestaat de overtuiging dat jonge, onschuldige kinderen als ze sterven automatisch in het paradijs belanden. Baghdadi moet ervan overtuigd zijn geweest dat hij als martelaar daar samen met hen zou eindigen.

Hij zat in het nauw, al was de plaats van handeling geen smalle, doodlopende tunnel, maar een ruim ondergronds verblijf. En zo ongewoon is het ook weer niet was hij deed. In de geschiedenis zijn wel meer leiders hem in soortgelijke hopeloze situaties voorgegaan met een collectieve zelfmoordactie samen met geliefden. Hitler nam Eva Braun mee in de dood, zijn propagandachef Goebbels zelfs zijn hele gezin. Er zijn dan ook veel meer overeenkomsten zijn tussen de nazi’s en de terreurgroep.

De Amerikanen hebben Baghdadi’s stoffelijke resten bij elkaar gepakt om het DNA te onderzoeken en zeker te weten dat hij het was. Daarna hebben ze hem een zeemansgraf gegeven, om te voorkomen dat zijn getrouwen een graf zouden hebben waar hij vereerd zou kunnen worden. Daarom is ook het huis in het Syrische Barisha waar hij de afgelopen vijf maanden woonde na de operatie platgebombardeerd.

Verheerlijken

Op zich hadden ze zich die moeite kunnen besparen. De ISIS-doctrine verbiedt het verheerlijken van overledenen: alleen God mag worden aanbeden.

Om die reden had de groep op begraafplaatsen in Irak en Syrië de grafstenen en versierselen vernield, en verbood ze rouwbijeenkomsten voor overledenen. Het graf van de profeet Jonah in Mosul is  vernield. Er is melding gemaakt van een speciale begraafplaats voor ISIS-notabelen, waar Baghdadi wellicht terecht was gekomen als hij eerder was omgekomen, maar ook daar waren alle versierselen verboden. En rouwen bij een graf was er ook niet toegestaan.

De Amerikanen moeten gedacht hebben aan het graf van de Iraakse dictator Saddam Hoessein, die in 2006 in Bagdad geëxecuteerd is en door zijn familie begraven in hun dorp Al-Awja bij Tikrit. De familie heeft er een mausoleum voor gebouwd, dat inderdaad in de jaren erna een bedevaartsoord werd voor Saddams aanhangers. ISIS heeft daar nota bene na haar overname van Tikrit een einde aan gemaakt door het protserige gebouw vernietigen – de enige die immers aanbeden mag worden is God. Dat veel hoge functionarissen in ISIS eerder onder Saddam hadden gediend maakte wat dat betreft geen enkel verschil.

Baghdadi was groot geworden met Saddam en is sterk door hem beïnvloed. Hij kopieerde diens regime van de angst. Maar ook diens oorlogsvoering, en het gebruik van tunnels. Dan is het dus niet zo vreemd dat beiden zich voor hun veiligheid onder de grond hadden verborgen. Saddam zat in een hol dat weliswaar een ventilator had om de lucht te verversen maar niet veel meer. Baghdadi had een grote ondergrondse ruimte waar hij zelfs een bibliotheek had. Hij moet de video’s van Saddam arrestatie goed hebben bestudeerd en zich voorgenomen nooit gepakt te worden.

Terechtgesteld

Saddam is na een langdurig proces terechtgesteld voor zijn misdaden. Dat hadden veel van zijn slachtoffers zich ook voor Baghdadi gewenst, als genoegdoening voor het leed dat zijn misdaden veroorzaakt hebben. En dat is juist wat hij wilde voorkomen door het bomvest tot ontploffing te brengen. Want nog sterker als Saddam was hij ervan overtuigd dat hij het juiste deed. Hij stond in dienst van God. En daarom zal zijn werk worden voortgezet.

Ik vrees dat ISIS inderdaad niet ophoudt nu hij dood is. Baghdadi heeft iets achtergelaten dat niet zomaar weggaat. Zombies, noemen ze in Irak zijn volgelingen om hun kritiekloze geloof. En de manier waarop Baghdadi stierf illustreert het gevaar ervan nog maar eens. Zo overtuigd was hij van zijn zaak dat hij zijn eigen kinderen meenam de ongewisheid van de dood in.